خبر واژگونی اتوبوس کرمان - مشهد در شب عید فطر و داغدار شدن چندین خانواده، تلخ و تاسف برانگیز است اما این اولین و آخرین حادثه از این دست نبوده و نیست.

تصادفات جاده‌ای؛ معضلی جدی برای سلامت جامعه تصادفات جاده‌ای یکی از علل اصلی آسیب‌های جسمی و مرگ‌ومیر در کشور است. چهار عامل اصلی در تصادفات رانندگی شامل عامل انسانی، جاده، وسیله نقلیه و محیط هستند. در این میان، عامل انسانی نقش پررنگ‌تری دارد و با رعایت اصول ایمنی و دقت رانندگان، می‌توان از بسیاری از این حوادث جلوگیری کرد. پویش ملی «نه به تصادف» با هدف کاهش حوادث رانندگی و ترویج فرهنگ ایمنی، می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش تصادفات و بهبود فرهنگ رانندگی داشته باشد.

نوروز ۱۴۰۴ با تفاوت‌هایی نسبت به سال‌های گذشته همراه است که می‌تواند بر میزان سفرهای نوروزی و متعاقباً آمار تصادفات جاده‌ای تأثیر بگذارد. امسال، تعطیلات نوروزی با یک تغییر مهم آغاز شد: ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ نیز به تعطیلات رسمی اضافه شد که نشان از کبیسه بودن سال دارد. این موضوع باعث شد تعطیلات نوروزی از همان ابتدا یک روز طولانی‌تر از سال‌های قبل باشد.

یکی از دغدغه‌های جدی در حوزه ترافیک و ایمنی جاده‌ها، تناسب نداشتن جرایم رانندگی با توان مالی متخلفان است. به عنوان مثال، جریمه‌ای که برای یک راننده معمولی بازدارنده محسوب می‌شود، برای مالک یک خودروی لوکس مانند پورشه یا مازراتی تأثیر چندانی ندارد. وقتی مبلغ جریمه‌ها در سطحی تعیین شده که برای اقشار پردرآمد ناچیز است، بدیهی است که اثر بازدارندگی خود را از دست می‌دهد و قانون‌شکنی به امری عادی برای برخی تبدیل می‌شود.

رانندگی در تاریکی، میدان نبردی است میان تمرکز راننده و فریب‌های بصری جاده. کاهش میدان دید، توهمات نوری و واکنش‌های تأخیری، از جمله عواملی هستند که می‌توانند ساده‌ترین مسیرها را به تهدیدی جدی تبدیل کنند. عبور ایمن از این چالش‌ها، تنها با درک عمیق‌تر از عملکرد ذهن و سازوکار بینایی در شب ممکن خواهد بود.

در پشت ارقام رسمی و گزارش‌های منتشر شده، تصویری کامل از وضعیت تصادفات جاده‌ای در ایران پنهان مانده است. گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که در بسیاری از مناطق دورافتاده و کمتر پوشش داده‌شده، به علت محدودیت‌های زیرساختی و نواقص تجهیزات ارتباطی، ثبت دقیق حوادث جاده‌ای با چالش‌های جدی روبه‌روست.

تراژدی تلخ واژگونی اتوبوس مسافر بری که چند ماه پیش جان تعدادی از دانش آموزان نخبه کرمانی را گرفته بود حالا در ایام نوروز گریبان مسافران نوروزی را گرفت.14 نفر فوت کردند و بیش از دهها تن مجروح شدند!چه کسی پاسخگوی جان های از دست رفته است؟سازمان راهداری یا حمل و نقل جاده ای؟ پایانه مسافر بری یا شرکت تعاونی با صورت وضعیت 43 نفری که 60 نفر را سوار کرده اند!؟

با ثبت ۵۰۹ فوتی و بیش از ۶۰ هزار مصدوم در تصادفات جاده‌ای از آغاز تعطیلات نوروزی، زنگ خطر سوانح رانندگی در جاده‌های کشور به صدا درآمده است. عامل انسانی، از جمله بی‌توجهی به جلو و خستگی رانندگان، همچنان مهم‌ترین علت بروز این حوادث مرگبار عنوان شده است. این در حالی است که پلیس راهور و پویش ملی #نه_به_تصادف بر لزوم رعایت قوانین و کاهش سرعت به‌عنوان راهکارهای اصلی برای کاهش تلفات تأکید دارند

یکی از خطرناک‌ترین تخلفاتی که در جاده‌ها رخ می‌دهد، رانندگی در حالت مستی است. مصرف مشروبات الکلی، کاهش هوشیاری و ناتوانی در کنترل خودرو از عوامل اصلی تصادفاتی است که جان بسیاری از افراد بی‌گناه را می‌گیرد. با این حال، به نظر می‌رسد که قوانین موجود در این زمینه بازدارندگی کافی ندارند و همچنان شاهد وقوع این تخلفات خطرناک هستیم.

تعطیلات نوروز ۱۴۰۴ با ثبت بیش از ۷۱ هزار تصادف، آمار تکان‌دهنده‌ای از تلفات و خسارات برجای گذاشته است. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۹ فروردین ۱۴۰۴، مجموعاً ۵۵۰ نفر در سوانح جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند و ۱۳,۳۱۰ نفر نیز مجروح شده‌اند. بررسی این آمار حاکی از آن است که روزانه به‌طور متوسط ۵,۱۱۳ حادثه رانندگی رخ داده، ۳۹ نفر جان باخته و ۹۵۰ نفر مصدوم شده‌اند.